Voor onze werkzaamheden struinen we dikwijls door het hoge gras. De aanwezigheid van teken is dus (helaas) een normaal onderdeel van onze arbeidsomstandigheden. Natuurlijk doen we er door het dragen van beschermende kleding en het uitvoeren van een tekencheck na een velddag, zo veel mogelijk aan om de risico’s op een tekenbeet -en het oplopen van een gerelateerde ziekte tijdens het werk te minimaliseren.
Ook in tuinen komen teken voor en de WUR toonde in 2022 al aan dat het kort maaien van je gazonnetje geen garantie is voor een teekloos bestaan. Toch zijn er nog meer indirecte maatregelen tegen teken die misschien minder voor de hand liggen maar die de kans op teken in je omgeving kunnen verminderen.
Zo parasiteren de sluipwespen uit de familie Ixodiphagus op teken. Ze zullen er misschien niet voor zorgen dat tekenplaag in je tuin wordt uitgeroeid, maar ze jagen actief op teken om daar hun jongen mee groot te brengen. Om sluipwespen aan te trekken kun je het beste zorgen voor een verscheidenheid aan wilde inheemse bloemen en planten in de omgeving, het liefst in de vorm van hagen, heggen en houtkanten. De dieren houden zich graag schuil in de beschutting en worden aangetrokken tot de nectar en het stuifmeel van de bloemen.
Ook zijn er berichten van mieren die zich vergrijpen aan teken. Ze zullen er niet actief op jagen, maar wanneer deze nuttige rovers er eentje tegenkomen, gaat de teek mee naar het nest om aan de larven te worden gevoerd. Alle beestjes helpen, zullen we maar zeggen 😉
!! Veel mensen bestrijden mieren in de tuin met gif omdat ze het terrasje ondergraven. Doe dat niet!! Het gif komt niet alleen in de mieren terecht, maar ook andere nuttige insecten gaan hieraan dood. Daarnaast wordt het ook opgenomen door de dieren die zich weer tegoed doen aan de mieren. !!
Figuur 1. Schapenteek aangevallen door mieren. Bron: gardensafari.net
Tot slot prees ik in een eerder nieuwsbericht al eens het nut van steenmarters (en andere kleine roofdieren) bij het bestrijden van ongewenste erfsoorten als muizen en ratten. Nu blijkt uit een publicatie in De Levende Natuur van 2019 ook dat de aanwezigheid van kleine roofdieren als (steen)marters en vossen zorgt voor het beperken van de hoeveelheid teken in een gebied.
Bij de verspreiding van teken zijn vooral muizen een belangrijke factor en bij een grotere dichtheid van roofdieren, zullen muizen voorzichtiger manouvreren en minder rondlopen. Dit vermindert de kans om een teek op te lopen en daarmee wordt de kans dat teken zich verspreiden weer lager. Het artikel van Tim Hofmeester legt dit nog wat uitgebreider uit.
Figuur 2. Steenmarter met jong in de achtertuin van de auteur.
Concluderend
Wil je de kans op teken in je omgeving verminderen dan kún je je gras kort houden maar daarmee is de kans op teken niet uitgesloten. Een beter antwoord op plaagdierbestrijding is biodiversiteit! Geef daarom wat meer ruimte voor natuurlijke vijanden als sluipwespen, mieren en andere roof-insecten en richt je omgeving zo in dat kleine roofdieren de muizen in toom houden zodat verspreiding van teken wordt verminderd.