Project: Zenderonderzoek habitatgebruik egels Zoetermeer

In de gemeente Zoetermeer vindt in de maanden juni t/m augustus 2020 een zenderonderzoek plaats naar het landschapsgebruik van egels in de urbane omgeving. In samenwerking met de gemeente en de egelopvang Zoetermeer onderzoekt Silvavir ecologisch advies onder andere hoe succesvol opnieuw uitgezette egels zijn in het vinden van een nieuw territorium. Ook wordt onderzocht hoe de egels hierbij gebruik maken van de groene verbindingen binnen de stad.

De egelpopulatie kent in Nederland een dalende trend. Wat hier precies de oorzaak van is, is nog niet bekend. Om deze dalende trend een halt toe te roepen zijn beschermingsmaatregelen noodzakelijk. Er is echter weinig bekend over de levenswijze van de egel. Zenderonderzoeken in het buitenland hebben veel waardevolle informatie opgeleverd. In Nederland is nog niet eerder een zenderonderzoek met egels uitgevoerd.

Egelzenderonderzoek in Zoetermeer en Steenwijk

Het zenderonderzoek vindt tegelijkertijd plaats in Zoetermeer en Steenwijk. Het onderzoek in Zoetermeer wordt gecoördineerd door Silvavir ecologisch advies. Het onderzoek in Steenwijk wordt gecoördineerd door de Egelwerkgroep Nederland (Zoogdiervereniging). Voor het onderzoek in Steenwijk worden egels in het wild gevangen, gezenderd en weer losgelaten. Wij werken nauw met elkaar samen en wisselen kennis en ervaring met elkaar uit.

De gemeenten Zoetermeer en Steenwijkerland besteden veel aandacht aan groene verbindingen in de stad. Het draagvlak voor de egel is groot en vormt een belangrijk onderdeel voor de versterking van de biodiversiteit in beide gemeenten.

Onzichtbaar (leeglaten)

Waarom een zenderonderzoek?

Een zenderonderzoek is een uitermate geschikte methode om onderzoek te doen naar het habitatgebruik van egels. Door egels te voorzien van een GPS zender kunnen, door middel van GPS data en GIS analyse, de nachtelijke zwerftochten van de egels worden onderzocht en in kaart worden gebracht. Beschermingsmaatregelen kunnen op basis van deze informatie efficiënter worden toegepast.

Wat wordt onderzocht?

Er wordt onderzocht hoe succesvol uitgezette egels zijn in het vinden van een nieuw territorium. Daarbij wordt gekeken welke afstanden een egel aflegt, welke groene verbindingen de egels gebruiken en hoeveel tijd het kost om een vaste plek te vinden. De eigenschappen van het nieuwe territorium (microhabitat, grootte, ligging, dichtheid en functie van verblijfplaatsen) worden in kaart gebracht. Ook wordt onderzocht of er een verschil te zien is in gedrag en verplaatsingen tussen de verschillende wijken en hoe groot de overlevingskans is van opnieuw uitgezette egels.

Hoeveel egels worden gezenderd en waar komen de egels vandaan?

Er worden 6 gezonde, volwassen egels uit de egelopvang van Zoetermeer voorzien van een GPS zender en in de urbane omgeving van de stad losgelaten. De zender bestaat uit een GPS zender en een VHF zender in één. De zenders worden aan de stekels op de rug van de egel bevestigd en hebben een lange, buigzame antenne.

Ondervinden de egels hinder van deze zender?

De egels ondervinden geen hinder van de zender. De zender weegt maximaal 5% van het lichaamsgewicht van de egel. Met speciale lijm wordt de zender aan de stekels op de rug van de egel bevestigd. De zender en lijm is na het onderzoek gemakkelijk te verwijderen. Het is een door de Wet op de Dierproeven goedgekeurde methode.

Hoe lang worden de egels gevolgd?

In de maanden juni t/m augustus 2020 worden deze egels gevolgd.

Hoe gaat het opsporen van de egels in zijn werk?

De VHF zender zendt continu een signaal uit (een beep op een bepaalde frequentie met een bepaalde interval). De egelonderzoekers gaan ’s avonds en ’s nachts op pad met een mobiele VHF ontvanger en handantenne om de egels te lokaliseren. Wanneer de onderzoekers binnen het bereik van de zender komen, kan deze worden uitgelezen. De egel hoeft hiervoor niet te worden gevangen.

Hoe wordt de gezondheid van de egels beoordeeld?

De egels worden periodiek terug gevangen voor een gezondheidscontrole. De egels worden visueel geïnspecteerd en gewogen. Mocht blijken dat een egel conditioneel achteruit gaat, dan wordt de zender verwijderd.

Wat gebeurt er met de egels als het onderzoek is afgelopen?

Als het onderzoek is afgelopen worden de zenders afgedaan en de egels (mits gezond) weer vrijgelaten.

Hoe worden de verzamelde gegevens verwerkt?

De GPS gegevens worden geanalyseerd in een Geografisch Informatie Systeem (GIS). Door middel van ruimtelijke analyses en gebruik van verschillende topografische kaartlagen worden de onderzoeksvragen beantwoord en in een eindrapportage opgeleverd.

Contactgegevens voor de pers

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de Egelwerkgroep Nederland, Belle Verheggen Messios, 06-48721524, egelwerkgroep@zoogdiervereniging.nl

Vragen over het onderzoek in Zoetermeer?

Neem contact op met de gemeente Zoetermeer.

Meer weten?

Bekijk de storymap over de resulaten van het onderzoek in Zoetermeer en Steenwijk: https://storymaps.arcgis.com/stories/05ed6696117f4ef98765cb3bfefce2ac
Bekijk de storymap over de projectopzet van het onderzoek: https://storymaps.arcgis.com/stories/7bbe932c806e4995968e9b7b470591d9
Egelopvang Zoetermeer: https://www.egelopvang-zoetermeer.nl/?s=zenderonderzoek
Egelwerkgroep Nederland: https://www.egelwerkgroep.com/
Informatie over de egel: https://www.zoogdiervereniging.nl/zoogdiersoorten/egel

Contact

info@silvavir.com
0570-244037